چهل شب ـ چهل منزل8

شب هشتم ـ منزلگاه افیعیه

* مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضی نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلًا *

 

السلام علی من بکته ملائکه السماء

سلام بر آن کسى که فرشتگانِ آسمان بر او گریستند

زیارت ناحیه مقدسه

 

* صاحب کتاب درالثمین در ذیل آیه شریفه * ... فتلقی آدم ربه بکلمات ... * نقل میکند : که چون خدای متعال اراده فرمود توبه آدم را بپذیرد پرده از دیده گان آدم برداشته شد و در ساق عرش اسامی خمسه آل عبا را مشاهده کرد و آنها را بر زبان راند و از جبرئیل پرسید : اینان کیستند؟ جبرئیل ایشان را معرفی کرد و سپس گفت : ای آدم خدای خویش را به این اسامی بخوان تا توبه ات پذیرفته شود ، آدم سئوال نمود : چگونه بخوانم؟ جبرئیل گفت : چنین بخوان که یا حمید بحق محمد ، یا عالی بحق علی ، یا فاطر بحق فاطمه ، یا محسن بحق الحسن و الحسین ، و منک الاحسان. هنگامی که جبرئیل نام حسین را بر زبان جاری ساخت قلب آدم ـ علی نبینا و آله و علیه السلام ـ شکست و سرشکش جاری گردید ، پس گفت : برادرم جبرئیل چرا آنگاه که نام پنجمین نفر ازیشان را بر زبان جاری نمودم قلبم شکست و اشکم جاری شد؟ جبرئیل گفت: برای این فرزندت مصیبتی روی میدهد که همه مصائب در پیش آن کوچک و حقیرند. آدم گفت : ای برادر آن مصیبت چگونه است؟ جبرئیل گفت: یقتل عطشانا غریبا وحیدا فریدا لیس له ناصر و لا معین ... او را با لب تشنه میکشند در حالی که غریب و بیکس و تنها است و یار و یاوری ندارد ... و لو تراه یا آدم و هو یقول : وا عطشاه وا قله ناصراه حتی یحول العطش بینه و بین السماء کالدخان ، فلم یجبه أحد الا بالسیوف و شرب الحتوف فیذبح ذبح الشاه من قفاه و ینهب رحله أعداؤه و تشهر راسه و رؤس انصاره فی البلدان و معهم النسوان و کذلک سبق فی علم الواحد المنان فبکی آدم و جبرئیل بکاء الثکلی ... ای آدم چنانچه ببینی او را در آن روز که میگوید : وای ازتشنگی  و کمی یار و یاور تشنگی چنان بر او غلبه کند که آسمان به چشمش تیره و تار آید مانند آنکه دود فاصله شده است پس هیچ کس او را یاری نکند مگر با شمشیر که به جانش افتند  و او را مانند گوسفند ذبح کنند و سرش را از قفا ببرند و دشمنان پس از کشتن اموالش را غارت نمایند و سرهای او و یارانش را شهر به شهر و دیار به دیار بگردانند و زنانش را اسیر نمایند. و این چنین درعلم خدای واحد منان گذشته است. سپس آدم و جبرئیل گریستند مانند زنی که فرزندش مرده باشد.

 

* عن موسی بن سمعدان ، عن عبدالله بن القسم ، عن عمر و بن ابان الکلبی ، عن ابان بن تغلب ، قال : قال ابوعبدالله ـ علیه السلام ـ : هبط اربعه الاف ملک یریدون القتال مع الحسین بن علی ـ صلوات الله علیهما ـ ، فلم یؤذن لهم فی القتال ، فرجعوا فی الاستمار ، فهبطوا و قد قتل الحسین ـ صلوات الله علیه ـ ، و لعن قاتله و من اعان علیه و من شرک فی دمه ، فهم عنده قبره شعث غیر یبکونه إلی یوم القیمه ، رئیسهم ملک ، یقال له : المنصور ، فلا یزوره زائر إلا إستقبلوه ، و لا یؤدّعه مودّع إلا شیعوه ، و لا یمرض إلاّ عادوه ،‌ و لایموت إلاّ صلّوا علی جنازته و استغفروا له بعد موته ، فکّل هؤلاء فی الأرض فینتظرون قیام القائم ـ عجّل الله تعالی فرجه الشریف ـ ... بسند مذکور از ابان بن تغلب روایت کرده که گفت : فرمود ابوعبدالله حضرت امام جعفر صادق ـ علیه السلام ـ : چهار هزار ملک از آسمان بر زمین جهت یاری و قتال همراه با حسین بن علی ـ صلوات الله علیهما ـ فرود آمدند ؛ آن حضرت به ایشان اذن نداد پس برای اذن خواستن برای قتال برگشتند ، و باز فرود آمدند در حالی که حسین ـ علیه السلام ـ کشته شده بود پس آن ملائکه نزد قبر آن حضرت مانده اند ، پریشان و بر آن حضرت تا روز قیامت گردآلود می گریند رئیس ایشان ملکی است که به او منصور گفته می شود. پس زیارت نمی کند آن حضرت را زیارت کننده ای مگر اینکه آن ملائکه او را استقبال می کنند ، و وداع کننده ای آن حضرت را وداع نمیکند مگر اینکه او را بدرقه می کنند ، و مریض نمی شود مگر اینکه او را عیادت می کنند ، و نمی میرد مگر پس از مردن بر جنازه او نماز گذارند و از خدا آمرزش او را می خواهند و ایشان بر این حالند در زمین تا زمانی که قائم ظهور کند. کامل الزیارات ، ص192 , بحارالأنوار ، ج45 ، ص226.

* عن کامل مسند عن یونس عن الرضا ـ علیه السلام ـ قال : من زار الحسین ، فقد حج و اعتمر ؛ قلت : یطرح عنه حجه الاسلام؟ قال : لا، هی حجه الضعیف ، حتی یقوی و یحج إلی بیت الحرام ، اما عملت ان البیت یطوف به کل یوم سبعون ألف ملک حتی إذا ادرکهم الیّل صعدوا و نزل غیرهم فطافوا بالبیت حتّی الصّباح ، و ان الحسین لأکرم إلی الله من البیت ، و انّه فی وقت کل صلاه لینزل علیه سبعون ألف ملک شعث غبرلایقع علیهم النوبه إلی یوم القیمه ... از حضرت امام رضا ـ علیه السلام ـ روایت کرده که فرموده : هرکه زیارت کند حسین ـ علیه السلام ـ را، مانند کسی است که حج و عمره بجای آورده باشد ؛ یونس گفت : به حضرت عرض کردم : حجه الاسلام از او ساقط می شود؟ فرمود : نه ، آن زیارت رفتن ، حج کسی است که ناتوان باشد ، تا وقتی که که توانا شود و به حج بیت الحرام رود ؛ آیا ندانسته ای که هر روز ، دور آن خانه طواف می کند هفتاد هزار ملک تا وقتی که درک کند شب آنها را ؛ پس بالا می روند و نازل شود ملائکه دیگری غیر از ایشان ، پس آنها دور خانه طواف می کنند تا صبح و هر آینه حسین ـ صلوات الله علیه ـ گرامی تر است به سوی خدا از خانه که در وقت هر نمازی نازل می شود بر او هفتاد هزار ملک پریشان حال و گردآلود ، که تا روز قیامت نوبت زیارت برای ایشان واقع نشود. کامل الزیارات ، ص159 , بحارالأنوار ، ج101 ، ص40.

*از ابن حمزه ثمالی روایت شده است که گفت : به حضرت امام محمد باقر ـ علیه السلام ـ گفتم : یا ابی جعفر! ای پسر رسول خدا ! آیا همه شما قائم به حق نیستید؟ فرمود : آری ، گفتم : فلِمَ سمّی القائم قائماً؟ قال : لمّا قتل الحسین جدّی ضجّت الملائکه إلی الله عزّوجلّ بالبکاء و النحیب ، و قالوا : إلهنا و سیّدنا ! اتغفل عمّن قتل صفوتک ، و ابن صفوتک و خیرتک من خلقک؟ فاوحی الله عزّوجلّ إلیهم : قروّا ملائکتی فو عزّتی و جلالی ، لأنتقمن منهم و لو بعد حین ؛ ثم کشف الله عزّوجلّ عن الائمة من ولد الحسین للملائکه فسّرت الملائکه بذلک ، فاذا احدهم قائم یصلیّ فقال الله عزّوجلّ بذلک القائم انتقم منهم ...گفتم : پس به چه سببی است که یک نفر از شما قائم نامیده شده؟ فرمود : وقتی که جدّ من حسین ـ علیه السلام ـ کشته شد فرشتگان به درگاه خدا نالیدند و به گریه و زاری فریاد برآوردند و عرض کردند : ای خدای ما و آقای ما ! آیا دست از کسی که برگزیده پسر برگزیده تو و بهترین آفریده از میان آفریده های تو را  کشت ، باز داشتی ؟ خدای عزّوجلّ به سوی ایشان وحی فرستاد که : آرام گیرید ای فرشتگان من ! سوگند به عزّت و جلال خودم که هر آینه از ایشان انتقام می کشم ، هر چند پس از زمانی باشد ؛ سپس خدای عزّوجلّ برای فرشتگان حجاب غیرت از جمال پیشوایانی که از فرزندان حسین اند برداشت تا خرم و خوشحال شدند ، و قائم آل محمد را به ایشان نشان داد ، در حالتی که آن حضرت به نماز ایستاده بود ، و فرمود : به این قائم از ایشان انتقام خواهم کشید. علل الشرایع ، ج1 ، ص160 , بحارالانوار ، ج37 ، ص294.

* از محمد بن حمران روایت شده است که گفت : قال أبوعبدالله : لما کان من أمر الحسین بن علی ـ صلوات الله علیهما ـ ما کان ضجّت الملائکة إلی الله تعالی ، و قالت : یا ربّ ، یفعل هذا بالحسین صفیّک و ابن صفیّک و ابن نبیّک؟ قال : فاقام الله لهم ظل القائم و قال : بهذا إنتقم له من ظالمیه ... حضرت امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود که : چون امر شهادت حسین بن علی ـ علیه السلام ـ به پایان رسید ، آن چنانی که رسید ، ملائکه رو به جانب خداوند متعال کرده و ناله و فریاد برآوردند که : ای پروردگار! آیا با حسین ، برگزیده تو و پسر برگزیده تو و پسر پیغمبر تو چنین رفتاری می شود؟ ، سپس حضرت ـ علیه السلام ـ فرمود : پس بر پاداشت خدا برای ایشان شبح قائم را و فرمود : به وسیله این قائم ـ صلوات الله علیه ـ از ستم کنان در حق او انتقام می کشم. امالی للطوسی ، ص 418 ؛ بحارالانوار ، ج45 ، ص2۲۱.

* از حریز روایت شده که گفت : به محضر حضرت أبی عبدالله امام جعفر صادق ـ علیه السلام ـ عرض کردم : فدایت شوم چه مقدار حیات دنیوی شما اهل بیت ـ صلوات الله علیهم اجمعین ـ کم است؟ حضرت ـ صلوات الله علیه ـ در جواب فرمود : إنّ لکلّ واحد منّا صحیفه فیها ما یحتاج إلیه أن یعمل به فی مدّته ، فاذا إنقضی ما فیها بما أمر به عرف أنّ أجله قدر حضر ، و أتاه النبی ینعی إلیه نفسه ، و اخبره بما له عندالله ، و إن الحسین قرأ صحیفه التی أعطاها ، و فسرّ له ما یأتی و ما یبقی و بقی فیها اشیاء لم تنقض ، فخرج إلی القتال ، و کانت تلک الامور التی بقیت انّ الملائکه سئلت الله فی نصرته ، فاذن له ، فمکثت تستعدّ للقتال ، و تاهبّت لذلک حتّی قتل فنزلت ، و قد انقطعت مدّته و قد قتل ؛ فقالت الملائکه : یا ربّ ، أذنت لنا فی الانحدار و قد قبضته ، فأوحی الله تبارک و تعالی الیهم : أن الزموا حتّی ترونه و قد خرج فانصروه  و ابکوا علیه و علی ما فاتکم من نصرته و انّکم خصصّم بنصرته و البکاء علیه ، فبکت الملائکة تقرّباً و جزعاً علی ما فاتهم من نصرته ، فاذا خرج یکونون من انصاره ... حضرت ـ علیه السلام ـ فرمود که : برای هر یک از ما اهل بیت صحیفه ای است و در آن صحیفه ، آنچه در مدّت زندگانی ما بر ذمّه ما است ، مقرّر شده و چون آن مدت بگذرد ، بر ما کشف می شود که اجل حتمی ما رسیده و وقتی که برای آن معلوم شده ، فرا رسیده ، در آن وقت رسول خدا حاضر می شود و خبر بآخر رسیدن مدت را بفرماید و منزلت و مقامی که برای ما نزد خدای تعالی است را باز گوید ؛ چون نوبت به حسین ـ علیه السلام ـ رسید و صحیفه او را برایش باز نمودکه حکم خدا تغییر نکند ، آن حضرت برای جهاد بیرون رفت ؛ هنگامی که فرشتگان مصائب آن حضرت را مشاهده نمودند از خدای تعالی خواستند که به یاری آن حضرت حاضر شوند ، خداوند متعال خواهش ایشان را پذیرفت و اجابت فرمود ، پس آنها جهت آمادگی برای قتال قدری درنگ کردند تا آنکه آماده نبرد شده و فرود آمدند هنگامی که ایشان حضور یافتند مدّت آن حضرت تمام گردیده  و شهید شده بود ؛ در آن حال فرشتگان اندوهناک و نالان شده و عرضه داشتند که : ای پروردگار ! تو ما را اجازه هبوط دادی و به یاری او رخصت فرمودی ، چون فرود آمدیم او را قبض فرمودی ؛ خداوند تعال بر ایشان وحی فرستاد که : اکنون ملازم قبر او باشید تا وقتی که او را ببینید زمانی که به دنیا بر گردد و بیرون آید ، در آن حال او را یاری کنید ، اکنون بر او گریه کنید وکه شما برای یاری کردن  و گریه کردن بر او مخصوص شده اید. پس فرشتگان برای تقرّب جستن به او و جزع و اندوهناک بودن بر اینکه او را یاری نکردند گریستند. پس چون آن حضرت از قبر خود بیرون آید ـ یعنی هنگام رجعت آن حضرت به دنیا ـ از یاران او خواهند بود. کافی ، ج1 ، ص283 , کامل الزیارات ، ص87 , بحارالانوار ، ج45 ، ص225.

 

* علامه مجلسی ـ ره ـ در بحارالانوار از ابوذر حدیثی را روایت و نقل کرده است : اگر بدانید که از شهادت آن حضرت چه مقدار حزن و اندوه و الم بر اهل دریاها در وقت موج آنها و بر ساکنین کوه ها و تلّ ها و بیابان ها و اهل آسمان ها وارد می شود ، هر آینه به ذات خدا قسم آن قدر می گریستید که روح های شما از بدن هایتان مفارقت کند و از گریه هلاک شوید .. .و ما من سماء یمرّ به روح الحسین الاّ فزع له سبعون الف ملک یقومون قیاماً ترعد مفاصلهم إلی یوم القیمه ... و هیچ آسمانی نبود که روح حسین ـ صلوات الله علیه ـ  بر او بگذرد مگر آنکه به جزع و فزع در آید برای او هفتاد هزار ملک که همگی آنها از جاهای خود برخیزند ، و مفصل های آنها تا روز قیامت می لرزد ... و ما من سحابة ثمرّ و ترعد و تبرق إلاّ لعنت قاتله ... و هیچ ابری نمی گذرد که از آن رعد و برق ظاهر شود مگر اینکه بر قاتل آن حضرت لعن می کند ... و ما من یوم إلاّ و تعرض روحه علی رسول الله فلتقیان ... و هیچ روز نمی گذرد مگر آنکه روح آن حضرت بر رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ عرضه می شود و یکدیگر را ملاقات می کنند. کامل الزیارات ، ص73 , بحارالأنوار ، ج45 ، ص219.

 

* عَنْ زُرَارَه قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ـ علیه السلام ـ : ... إِنَّ الْمَلَائِکَه بکَتْ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً عَلَی الْحُسَیْنِ ... و إِنَّ الْمَلَائِکَه الَّذِینَ عِنْدَ قَبْرِهِ لَیَبْکُونَ فَیَبْکِی لِبُکَائِهِمْ کُلُّ مَنْ فِی الْهَوَاءِ وَ السَّمَاءِ مِنَ الْمَلَائِکَه ... از زراره روایت شده که گفت : حضرت امام جعفر صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمودند : ... بدرستی که ملائکه بر حضرت حسین بن علی ـ صلوات الله علیهما ـ چهل روز گریستند ... و همانا ملائکه‌ای که نزد قبر آن حضرت ـ علیه السلام ـ هستند گریانند و از گریه آنها همه ملائکه هوا و آسمان می‌گریند. بحارالانوار ، ج۴۵ ، ص۲۰۷.

 

* عَلِیٍّ عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ـ علیه السلام ـ قَالَ: سَأَلْتُهُ فِی طَرِیقِ الْمَدِینَۀِ وَ نَحْنُ نُرِیدُ مَکَّۀَ فَقُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا لِی أَرَاکَ کَئِیباً حَزِیناً مُنْکَسِراً فَقَالَ لَوْ تَسْمَعُ مَا أَسْمَعُ لَشَغَلَکَ عَنْ مُسَألَتِی فَقُلْتُ وَ مَا الَّذِی تَسْمَعُ قَالَ ابْتِهَالُ الْمَلَائِکَۀِ إِلَی اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ عَلَی قَتَلَۀِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ قَتَلَۀِ الْحُسَیْنِ ـ علیهما السلام ـ وَ نَوْحُ الْجِنِّ وَ بُکَاءُ الْمَلَائِکَۀِ الَّذِینَ حَوْلَهُ وَ شِدَّةُ جَزَعِهِمْ ... صفوان جمال می‌گوید: امام صادق ـ علیه‌السلام ـ را در بعضی از راههای مدینه دیدم و ما قصد مکه داشتیم. عرض کردم : ای پسر رسول خدا ، شما را محزون و ناراحت و دلشکسته می‌بینم؟ امام ـ علیه‌السلام ـ فرمود : اگر تو می‌شنیدی آنچه من می‌شنوم این سؤال را نمی‌کردی. عرض کردم : چه چیزی را می‌شنوید؟ ؛ فرمود : نفرین ملائکه بر قاتلان امیرالمؤمنین ـ علیه‌السلام ـ و قاتلان حسین بن علی ـ علیه‌السلام ـ وگریه جن وملائکه و شدت جزع و ناله آنها ... . بحارالانوار ، ج۴۵ ، ص۲۲۶.