قتیل الله الاعظم

السلام علیک یا قتیل الله و ابن قتیله

قال الامام الباقر ـ علیه السلام ـ : اِنّ الحُسَیْنَ صاحِبَ کَربَلا قُتِلَ مَظْلوماً  مَکروباً عَطْشانا لَهفاناً ، فآلَی اللّه عَزَّ وَجلّ عَلی نَفْسِهِ اَن لا یاتیَهُ لَهفانٌ و لا مَکروبٌ و لا مُذنِبٌ و لا مَغمومٌ و لا عَطشانٌ و لا مَنْ بِهِ عاهَهٌ ثُمَّ دَعا عِندَهُ و تَقَرَّبَ بِالحُسَیْنِ بنِ عَلی ـ علیه السلام ـ اِلَی اللّه عَزَّ وَجَلَّ إلاّ نَفَّسَ اللّه کُرْبَتَهُ وَ اَعطاهُ مَسأَلَتَهُ و غَفَرَ ذَنْبَهُ وَ مَدَّ فی عُمُرِهِ وَ بَسَطَ فی رِزقِهِ فَاعتَبِروا یا اُولِی الَابْصار ... امام باقر ـ علیه السلام ـ : حسین ـ علیه السلام ـ بزرگ مرد کربلا ، مظلوم و رنجیده خاطر و لب تشنه و مصیب زده به شهادت رسید. پس خداوند به ذات خود قسم یاد کرد که هیچ مصیبت زده و رنجیده خاطر و گنهکار و اندوهناک و تشنه ای و هیچ بَلا دیده ای به خدا روی نمی آورد و نزد قبر حسین ـ علیه السلام ـ دعا نمی کند و آن حضرت را به درگاه خدا شفیع نمی سازد ، مگر این که خداوند ، اندوهش را برطرف و حاجاتش را برآورده می کند و گناهش را می بخشد و عمرش را طولانی و روزی اش را گسترده می سازد ؛ پس ای اهل بینش درس بگیرید. بحارالأنوار، ج101، ص46، ح 5.

                         

دوازده بند محتشم کاشانی ـ بند دوم

 

کشتی شکست خورده طوفان کربلا

در خاک و خون طپیده میدان کربلا

گر چشم روزگار بر او زار میگریست

خون میگذشت از سر ایوان کربلا

نگرفت دست دهر گلابی به غیر اشک

زآن گل که شد شکفته به بستان کربلا

از آب هم مضایقه کردند کوفیان

خوش داشتند حرمت مهمان کربلا

بودند دیو و دد همه سیراب و میمکید

خاتم ز قحط آب سلیمان کربلا

زان تشنگان هنوز به عیوق میرسد

فریاد العطش ز بیابان کربلا

آه از دمی که لشگر اعدا نکرد شرم

کردند رو به خیمه سلطان کربلا

 

آن دم فلک بر آتش غیرت سپند شد

کز خوف خصم در حرم افغان بلند شد

شور سرخ

شور سرخ

 

قال الحسین ـ علیه السلام ـ للحر بن یزید : لیس شأنی شأن من یخاف الموت ، ما اهون الموت علی سبیل نیل العز و احیاء الحق ... افبالموت تخوفنی ، هیهات طاش سهمک و خاب ظنک ، لست اخاف الموت ، ان نفسی لأکبر من ذلک و همتی لأعلی من أن أحمل الضیم خوفا من الموت و هل تقدرون علی اکثر من قتلی؟ ... امام حسین ـ علیه السلام ـ به حر می فرمایند : من آن نیستم که از مرگ بترسم ، هر مرگی در راه رسیدن به عزت و احیای حق چه آسان است ... آیا از مرگم بیم می دهی؟ هیهات که نشانت نگرفت و پندارت ناکام ماند ، من از مرگ نمی هراسم ، روحم برتر و همتم والاتر از آن است که از بیم مرگ زیر بار ستم بروم ، آیا شما به بیشتر از کشتن من توان دارید؟ . احقاق الحق11، ص601 ؛ موسوعۀ کلمات الامام الحسین ، ص360.

دوازده بند محتشم کاشانی ـ بند اول

یا رحمه الله الواسعه

 

باز این چه شورش است که در خلق عالم است

باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است

باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین

بی نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است

این صبح تیره باز دمید از کجا کزو

کار جهان و خلق جهان جمله در هم است

گویا طلوع میکند از مغرب آفتاب

کاشوب در تمامی ذرات عالم است

گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست

این رستخیز عام که نامش محرم است

در بارگاه قدس که جای ملال نیست

سرهای قدسیان همه بر زانوی غم است

جن و ملک بر آدمیان نوحه میکنند

گویا عزای اشرف اولاد آدم است

 

خورشید آسمان و زمین نور مشرقین

پرورده کنار رسول خدا حسین

قتلگاه بنی فاطمه

 مصرع العشاق

قالَ السجّادُ ـ علیه السّلام ـ :

اِنّی لَمْ اَذْکُرْ مَصْرَعَ بَنی فاطِمَهَ اِلاّ خَنَقَتْنی لِذلِکَ عَبْرَهً ... امام سجاد ـ علیه السّلام ـ فرمود : من هرگز شهادتِ فرزندان فاطمه ـ علیها السّلام ـ را به یاد نیاوردم ، مگر آنکه بخاطر آن ، چشمانم اشکبار گشت .بحارالانوار ، ج 46 ، ص 109.

آتش عشق حسینی

آتش عشقِ حسینی

قالَ رَسُولُ اللّهِ ـ صلّی اللّه علیه و آله ـ :

اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام حَرارَهً فی قُلُوبِ الْمُؤ منینَ لا تَبْرَدُ اَبَداً ... پیامبر اکرم ـ صلّی اللّه علیه و آله ـ فرمود  :برای شهادت حسین ـ علیه السلام ـ حرارت و گرمایی در دلهای مؤ منان است که هرگز سرد و خاموش نمی شود .جامع احادیث الشیعه ، ج 12، ص 5.

کشته اشک

 کُشته اشک

قال مولانا ابی عبدالله الحسینُ ـ علیه السّلام : اَنَا قَتیلُ الْعَبْرَهِ لا یَذْکُرُنی مؤ مِنٌ اِلاّ بَکی ... حسین بن علی ـ علیهما السّلام ـ فرمود: من کُشته اشکم ، هیچ مؤ منی مرا یاد نمی کند مگر آنکه ( بخاطر مصیبتهایم ) گریه می کند .بحارالانوار ، ج 44 ، ص 279.

 

بوی محرم رسید...

صلی الله علیک یا ابا عبدالله

قال الرّضا ـ علیه السّلام ـ  :انَ اَبی اِذا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ لا یُری ضاحِکاً وَ کانَتِ الْکِاَّبَۀُ تَغْلِبُ عَلَیْهِ حَتّی یَمْضِیَ مِنْهُ عَشْرَةُ اَیّامٍ ، فَاِذا کانَ الْیَوْمُ العْاشِرُ کانَ ذلِکَ الْیَوْمُ یَوْمَ مُصیبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکائِهِ ... امام رضا ـ علیه السّلام ـ فرمود  : هرگاه ماه محرّم فرا می رسید ، پدرم (موسی بن جعفر علیه السّلام ) دیگر خندان دیده نمی شد و غم و افسردگی بر او غلبه می یافت تا آن که ده روز از محرّم می گذشت ، روز دهم محرّم که می شد ، آن روز ، روز مصیبت و اندوه و گریه پدرم بود .امالی صدوق ، ص 111.

چهل شب ـ چهل منزل10

شب دهم ـ منزلگاه عمق 

 

* إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ *

 

السلام علی القتیل المظلوم

سلام بر آن کشته مظلوم

زیارت ناحیه مقدسه

* وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُوراً *

* أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللَّهَ عَلی نَصْرِهِمْ لَقَدِیر *

* تفسیر القمی : ... أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ إِلَی قَوْلِهِ لَقَدِیرٌ ... قَالَ نَزَلَتْ فِی عَلِیٍّ وَ جَعْفَرٍ وَ حَمْزَه ـ علیهم السلام ـ ثُمَّ جَرَتْ فِی الْحُسَیْنِ ـ علیه السلام ـ وَ قَوْلُهُ الَّذِینَ أُخْرِجُوا الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ ... حِینَ طَلَبَهُ یَزِیدُ لَعَنَهُ اللَّهُ لِیَحْمِلَهُ إِلَی الشَّامِ فَهَرَبَ إِلَی الْکُوفَۀِ وَ قُتِلَ بِالطَّفِّ.

* حَدَّثَنِی أَبِی عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنِ ابْنِ مُسْکَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ـ علیه السلام ـ  فِی قَوْلِهِ : ... أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ ... قَالَ : إِنَّ الْعَامَّه یَقُولُونَ نَزَلَتْ فِی رَسُولِ اللَّهِ لَمَّا أَخْرَجَتْهُ قُرَیْشٌ مِنْ مَکَّۀَ وَ إِنَّمَا هُوَ الْقَائِمُ عجل ـ الله تعالی فرجه الشریف ـ  إِذَا خَرَجَ یَطْلُبُ بِدَمِ الْحُسَینِ وَ هُوَ قَوْلُهُ نَحْنُ أَوْلِیَاءُ الدَّمِ وَ طُلَّابُ الدِّیَه.

 

* ... وَأَسَرُّوا النَّجْوَی الَّذِینَ ظَلَمُوا ... *

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ـ علیه السلام ـ : فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ : ... وَ أَسَرُّوا النَّجْوَی الَّذِینَ ظَلَمُوا ... قَالَ : الَّذِینَ ظَلَمُوا آلَ مُحَمَّدٍ حَقَّهُمْ.

 

* از حضرت امام محمد باقر ـ علیه السلام ـ مرویست : ان الحسین ... قتل مظلوما مکروبا عطشانا. کامل الزیارات ص168.

* قال الامام الباقر - علیه السلام - : اِنّ الحُسَیْنَ صاحِبَ کَربَلا قُتِلَ مَظْلوما ، مَکروبا ، عَطْشانا ، لَهفانا فآلَی اللّه عَزَّوَجلّ عَلی نَفْسِهِ اَن لا یاتیَهُ لَهفانٌ و لا مَکروبٌ و لا مُذنِبٌ و لا مَغمومٌ و لا عَطشانٌ و لا مَنْ بِهِ عاهَه ثُمَّ دَعا عِندَهُ و تَقَرَّبَ بِالحُسَیْنِ بنِ عَلی علیه السلام اِلَی اللّه عَزَّوَجَلَّ إلاّ نَفَّسَ اللّه کُرْبَتَهُ وَ اَعطاهُ مَسأَلَتَهُ و غَفَرَ ذَنْبَهُ وَ مَدَّ فی عُمُرِهِ وَ بَسَطَ فی رِزقِهِ فَاعتَبِروا یا اُولِی الَابْصار ... امام باقر ـ علیه السلام ـ : حسین ، بزرگ مرد کربلا ، مظلوم و رنجیده خاطر و لب تشنه و مصیب زده به شهادت رسید. پس خداوند ، به ذات خود ، قسم یاد کرد که هیچ مصیبت زده و رنجیده خاطر و گنهکار و اندوهناک و تشنه ای و هیچ بَلا دیده ای به خدا روی نمی آورد و نزد قبر حسین ـ علیه السلام ـ دعا نمی کند و آن حضرت را به درگاه خدا شفیع نمی سازد ، مگر این که خداوند ، اندوهش را برطرف و حاجاتش را برآورده می کند و گناهش را می بخشد و عمرش را طولانی و روزی اش را گسترده می سازد. پس ای اهل بینش ، درس بگیرید.  بحارالأنوار ، ج101 ، ص46 ، ح5.

* عن ابی جعفر و ابی عبدالله ـ علیهماالسلام ـ یقولان : من احب أن یکون مسکنه و مأواه الجنه ، فلا یدع زیاره المظلوم ... از حضرت امام محمد باقر و حضرت امام جعفر صادق ـ علیهماالسلام ـ نقل شده که فرمودند : هر کس که میخواهد مسکن و مأوایش بهشت باشد ، زیارت مظلوم ـ امام حسین علیه السلام ـ را ترک نکند. مستدرک الوسائل.

چهل شب ـ چهل منزل9

شب نهم ـ منزلگاه معدن بنی سلیم      

* إِنَّ اللَّهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَ هُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّه یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقا فِی التَّوْراه وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفی بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ * التَّائِبُونَ الْعابِدُونَ الْحامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاکِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهُونَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ الْحافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ *

السلام علی ساکن کربلاء

سلام بر ساکنِ کربلاء

زیارت ناحیه مقدسه

 

* اللهوف علی قتلی الطفوف : ... با ورود کاروان حسینی ـ صلوات الله علیه ـ در روز دوم محرم الحرام سال 61 ه . ق حضرت سید الشهداء ـ صلوات الله علیه ـ در باره آن سرزمین پرسید و نام و نشانش را جویا شد ... در پاسخ گفته شد : یکی از نامهای این وادی کربلاست ... امام ـ علیه السلام ـ با شنیدن نام کربلا فرمود : اللهم اعوذ بک من الکرب و البلاء . ثم قال : هذا موضع کرب و بلا ؛ انزلوا هاهنا والله محط رحالنا و مسفک دمائنا ؛ هاهنا والله محل قبورنا و هاهنا والله مسبی حریمنا بهذا حدثنی جدی رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ .

 

* قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ : یقبر ابنی بأرض یقال لها کربلا هی البقعه التی کانت فیها قبه الاسلام نجا الله التی علیها المؤمنین الذین امنوا مع نوح فی الطوفان ... پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمودند : پسرم حسین در سرزمینی به خاک سپرده میشود که به آن کربلا گویند ، زمین ممتازی که همواره گنبد اسلام بوده است ، چنان که خدا یاران مومن حضرت نوح را در همانجا از طوفان نجات داد. کامل الزیارات.

 

* شیخ سلیمان بخلی حنفی در ینابیع الموده (باب 60 ) نقل می کند : که رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمود : به درستی که این پسر من حسین ـ علیه السلام ـ کشته می شود در زمین کربلا ، پس هر کس از شما آن روز حاضر باشد ، یاری کند امام حسین ـ علیه السلام ـ را.

 آنگاه نوشته است ، انس بن حارث به سوی کربلا رفت و به فرمان پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله ـ عمل کرد و کشته شد با اباعبدالله الحسین ـ علیه السلام ـ . شبهای پیشاور، ص 53.

 

*روایت شده است که : رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ حسین ـ علیه السلام ـ را در دامن خود نشانده بود ، که جبرئیل آمد و گفت : یا رسول الله این پسر تو است؟ حضرت فرمود : آری ؛ جبرئیل گفت : پس از تو امتت او را خواهند کشت؟ آن حضرت گریان شد ، جبرئیل گفت : آیا زمینی که در آن کشته می شود به تو نشان بدهم؟  حضرت فرمود : آری ،  آن گاه جبرئیل مشتی از خاک سرزمین کربلا را به آن حضرت نشان داد. مجمع الزوائد، ج 9، ص 188 ، الصواعق ، ص 115 ، خصائص ، ج 2، ص 125 ، کنز العمال ، ج 6 ، ص 223.

 

* حضرت امیرالمؤمنین امام علی ـ علیه السلام ـ  پس از جنگ صفین ، هنگام عبور از کربلا همراه برخی همراهان ، چشمانش پر ازاشک شد و فرمود : اینجاست محل فرودآمدنشان . . . و اینجاست شهادتگاه عاشقان بی نظیر که در گذشته و آینده ، نمونه ندارند مصارع عشاق شهداء لا تسبقهم من کان قبلهم و لا یلحقهم من بعدهم ... سفینۀ البحار ، ج 2 ، ص 197 و 475.

 

* هرثمه بن مسلم می گوید : در جنگ صفین در رکاب علی بن ابی طالب  ـ علیه السلام ـ کارزار کردیم ، هنگامی که از آن جا بازگشتم ، درسرزمین کربلا پیاده شده و نماز صبح را در آن جا گزاردیم حضرت از تربت آن جا کفی برداشت و بویید ، گویا در تعقیب نمازخاک شهیدان را بویید ، سپس فرمود : واها لک ایتها التربه لیحشرن منک قوم یدخلون الجنه بغیر حساب ... وه ! شگفتا ! از تو ای خاک اسرارآمیز ، شگفتا ! از تو که در رستاخیز گروه گروه بر می خیزند و بی حساب داخل بهشت خواهند شد.

 

* در بحار از کامل الزیارات از امام سجاد ـ علیه السلام ـ روایت شده که فرمود : خداوند زمین کربلا را24 هزار سال پیش از آن که زمین کعبه را خلق کند و او را حرم قرار دهد حرم امن و مبارک خود قرار داد ، چون روز قیامت می شود این زمین با تربت نوارنی خویش بلند می شود و نهاده می شود بر آن برترین باغی از باغ های بهشتی که ساکن نمی شود در آن مگر پیامبران و مرسلین ، و آن زمین مقدس روشنایی می دهد بین باغ های بهشتی چنان که روشنایی می دهد ستاره ای در بین ستاره ها از برای اهل زمین که نورش خیره می کند چشم های اهل بهشت را و فریاد می زند : انا ارض الله المقدسه الطیبه المبارکه التی تضمنت سید الشهدا علیه السلام و سید شباب اهل الجنه .این زمین کربلا بقعه مبارکه ای است که خداوند در قرآن مجید یاد فرموده . کامل الزیارات ص 268.

 

* امام محمد باقر ـ علیه السلام ـ فرمود : علی ـ علیه السلام ـ به کربلا گذر کرد و فرمود : خوابگاهی است از سوارانی ! قتلگاهی است از عشاق ! این کوی ، کوی شهیدانی است که گذشتگان از آنان پیشی ندارند و آیندگان به آنان نمی رسند.

 

* امام محمد باقر ـ علیه السلام ـ فرمود : علی ـ علیه السلام ـ با دو تن از یاران خود به کربلا گذشت ، هنگامی که به آن سرزمین گذر کرد چشمانش پر از اشک شد و گفت : این خوابگاهی از سواران آنهاست ، این بار اندازی برای بنه آنان است در این جایگاه ، خون آنان به زمین ریخته می شود خوشا به تو پاکیزه خاکی که در فراز تو خون احبا خواهد ریخت.

 

* در بحار از کامل الزیارات از حضرت امام جعفر صادق ـ علیه السلام ـ روایت شده که حضرت فرمود : زمین کعبه فخر کرد و گفت : کدام زمین مثل من است و حال آن که خانه خدا در پشت من واقع شده است و مردم از راه های نزدیک و دور به سوی من می آیند و من حرم و محل امن الهی هستم؟ پس خداوند وحی بر اوکرد : بس کن و آرام بگیر ، نسبت فضیلت تو با فضیلتی که به زمین کربلا داده ام چون سوزنی است که در آب دریا و از آب دریا بردارد اگر نبود زمین کربلا من به تو فضیلتی نمی کردم و اگر نمی بود آن وجود شریفی که زمین کربلا در بر دارد ، من خلق نمی کردم آن خانه ای که به آن فخر می کنی پس آرام بگیر و مستقر باش و متواضع و ذلیل و خوار باش ، والا غضب می کنم بر تو و تو را به آتش جهنم می برم. منتخب التواریخ ، ص229.

 

* قال ابوعبدالله ـ علیه السلام ـ : الغاضریه من تربه بیت المقدس ... امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: کربلا از خاک بیت المقدس است. کامل الزیارات، ص 269.

 

* قال ابوعبد الله ـ علیه السلام ـ : إن أرض کربلا و ماء الفرات اول ارض و اول ماء قدس الله تبارک و تعالی ... امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: سرزمین کربلا و آب فرات ، اولین زمین و نخستین آبی بودند که خداوند متعال به آنها قداست و شرافت بخشید. بحار الانوار، ج 98 ، ص109 , نیز کامل الزیارات ، ص269.

 

* قال ابوعبدالله ـ علیه السلام ـ : موضع قبر الحسین ـ علیه السلام ـ ترعه من ترع الجنه ... امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود : جایگاه قبر امام حسین ـ علیه السلام ـ کانالی از کانالهای بهشت است.کامل الزیارات، ص 271.

 

* قال الصادق ـ علیه السلام ـ : زوروا کربلا و لا تقطعوه فإن خیر أولاد الانبیاء ضمنته ... امام صادق ـ علیه السلام ـ  فرمود : کربلا را زیارت کنید و این کار را ادامه دهید ، چرا که کربلا بهترین فرزندان پیامبران را در آغوش خویش گرفته است.کامل الزیارات، ص 269.

 

* قال الصادق ـ علیه السلام ـ : شاطیء الوادی الایمن الذی ذکره الله فی القرآن، هو الفرات و البقعه المبارکه هی کربلا ... آن ساحل وادی ایمن که خدا در قرآن یادکرده فرات است و بارگاه با برکت نیز کربلا است. بحار الانوار، ج 57 ، ص 203 ؛ به نقل از تهذیب.

 

* امام صادق  ـ علیه السلام ـ فرمودند : به راستی که خدا کربلا را حرم امن و با برکت قرار داد پیش از آنکه مکه را حرم قرار دهد. کامل الزیارات ، ص267.

 

مسیب بن نجبه فرازی می گوید : هنگامی که سلمان فارسی به دیار ما - یعنی عراق - آمد ( ظاهرا هنگامی است که سلمان فارسی والی مدائن بود ) در زمره استقبال کنندگان او رفتیم سپس به سوی کربلا رهسپار شد و در آن جا گفت : این قتلگاه برادران من است ، این جای زمین نهادن بنه آنان است و این خوابگاه سواران آنان است شتران خود را در آن برای ابد خواهند خوابانید و این محل ریزش خون آنان است در این زمین پسر بهترین پیغمبران کشته می شود در این زمین بهترین بازماندگان کشته می شود .احقاق الحق ، ج 11 ، ص 363.

 

قال ابن عباس : ما کنا نشک اهل البیت و هم متوافرون ان الحسین ـ علیه السلام ـ یقتل بالطف ... ابن عباس می گوید : ما خانواده پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله ـ هیچ شکلی نداشتیم و با اطمینان بسیار می دانستیم که حسین در کربلا شهید خواهد شد اعیان الشیعه ، ج 4، ص139.

 

محققان در وجه تسمیه این ارض شریف به کربلا نظرات چندی  ابراز کرده اند:

الف : بعضی براین عقیده اند که ریشه کربلا از کلمه کربل ترکیب یافته است کربل به سست بودن خاک زیر پا اطلاق میگردد لذا این سرزمین را کربلا نامیده اند که خاکی نرم و سست داشته و پا در آن فرو میرود ، دیریست که در این وادی مقدس و طور سینای عاشقان دلداده و بیخبر از خویشتن خویش ، قدمها از زیر میشکنند تا انسان بر خاک ذلت افتد و باد خود بینی و شرک از سر بنهد ... اللهم ... أدعوک محتاجا و أرغب الیک فقیرا و أفزع الیک خائفا و أبکی الیک مکروبا و أستعین الیک ضعیفا و أتوکل الیک کافیا ... .

 

ب : بعضی دیگر بر آنند کربلاء از ریشه کربله بمعنی سست شدن گامها اشتقاق پیدا نموده است . توضیح آنکه در لسان عربی هنگامی که بخواهند به بی حالی و با کسالت قدم برداشتن کسی اشاره کنند می گویند : جاد یمشی مکربلا ، یعنی : فلانی آمد درحال که به سستی یا آرامی گام بر می داشت. ازین رو گویا کربلا گامها را سست میکند تا  جانها سکون یابند و قلبها در آن آرام گیرند بگونه ای که هیچ اضطرابی آنها را نلرزاند. موسوعۀ العتبات المقدسه ، قسم کربلا ، ص 9.

 

ج : گروهی دیگر معتقدند که کربلا از کلمه کربال که معرب گربال میباشد ، گرفته شده و کربال یعنی غربال کردن و تمیز و پاک کردن ، چنانکه در مورد تمیز ساختن گندم از خاک ، خاشاک ، سنگ و شن گفته می شود : کربلت الحنطۀ ، یعنی گندم را غربال کردم و آن را تمیز نمودم ،  بنابراین آن سرزمین شریف را بلحاظ آنکه از سنگ و ریگ خالی است کربلا نام نهاده اند. براستی که کربلا قلب آدمیزاده را از ناسره رذایل و دلبستگیهای این سویی پاک نموده و وجهه دل انسان را بسوی عالم ملکوت میگرداند چه بسیار دلهایی که در معرض تابش انوار حسینی در کربلا از عالم خاک بریده شدند و رو بجانب افلاک نمودند. همان ، ص 9.

 

د : عقیده دسته دیگری در خصوص ریشه کربلا آنست که : کربلا مرکب از واژگان کرب و ال است یعنی حرم خدا و خانه خدایگان توضیح آنکه کرب در لغت سامی معادل کلمه قرب عربی ست و چنانچه ال نیز کنایه از خداوند متعال باشد این کلمه به معنای جایگاهی ست که در نزد خداوند متعال از احترام ویژه ای برخورداست. مگر نه آنست که کربلا مدفن جانهای واله و شیفته ایست که در مسیر وصول به لقای الهی ، زخم نیزه ها و جراحت تیغها را در نیافتند و وصال معشوق را به قیمت جان خریدند ... بزم مستانه عند ربهم یرزقون گوارای جانهای بیخود ایشان باد. مدینۀ الحسین ، ص 11.

 

ه : مطابق نقل دیگری این کلمه در اصل فارسی بوده و از دو کلمه کار و بالا بمعنی کار آسمانی و برترین گرفته شده است به عبارتی کاری همچون نماز و نیایش ...وه ! کربلا آستانه ایست که تاریخ با چشمان خویش دید که در گرماگرم عاشورا کار عشق و عاشقی بالا گرفت : الهی ... صبرا علی قضائک ، یا رب ، لا إله سواک یا غیاث المستغیثین مالی رب سواک و لا معبود غیرک ، صبرا علی حکمک یا غیاث من لا غیاث له یا دائما لا نفاد له یا محیی الموتی ... بنگر که چه نیکو لحظه سبز شکفتن سرخ در واژه واژه مناجات سید الشهداء ـ صلوات الله علیه ـ می پیچد که رقص اندر خون خود مردان کنند ... همان ، ص 1.

 

و : از دیگر وجوه اشتقاق آنست که کربلا از کور بابل یعنی روستاهای بابل مشتق شده است. نهضۀ الحسین علیه السلام ،ص 66.

 

ز : و در نهایت کربلا در لسان نورانی خود حضرت سید الشهداء و پدر گرامی ایشان ـ علیهما السلام ـ و جد بزرگوارش ـ صلوات الله علیه و آله ـ از دو واژه کرب و بلا ترکیب یافته و به وادی درد و آزمایش تفسیر شده است. نهضۀ الحسین علیه السلام ، ص 5.

 

در مسلخ عشق جز نکو را نکشند

روبه صفتان زشت خو را نکشند

گر طالب صادقی ز کشتن مگریز

مردار بود هر آنکه او را نکشند

 

این سرزمین گرامی جز نام کربلا از نامهای مشهور و غیر مشهور دیگری نیز برخوردا میباشد :

* حایر حسینی ـ صلوات الله علیه ـ : این نام پس از نام کربلا ، از استعمال بیشتری برخوردا بوده و حائز اهمیت می باشد ، کربلا در کتابهای فقهی بیشتر با همین نام عنوان می شود و فقهاء مسائل خاصی را که در خصوص حائر و احکام و حدود آن می باشد در ذیل همین عنوان بحث و بررسی می کنند ، حایر که گاهی اوقات مخفف آن یعنی حیر نیز استعمال می شود اشاره به حرکت دورانی آب در گودی قتلگاه حضرت سید الشهداء ـ علیه السلام ـ دارد که گویی از غایت عطش کام جان خویش را از آن سرچشمه حیات ابدی سیراب مینماید. حائر در لغت به دیوار یا نرده گرداگرد خانه یا مکان گفته می شود.

* نینوا : نینوا منطقه ایست در شرق کوفه و کربلا که کربلا جزئی از آن بشمار میرفته است و به تصریح یاقوت حموی در معجم البلدان نینوا نام دو منطقه می باشد : منطقه ای در موصل که حضرت یونس پیامبر ـ علی نبینا و آله و علیه السلام ـ جهت تبشیر وانذار مردمان آن دیار به آنجا رفته بوده است و دیگری منطقه سابق الذکر در حدود کوفه ، امروزه از نینوا به باب طویرج نام برده میشود ... از نای بریده نی هنوز نوای هیهات منا الذله گوش ملک و ملکوت را مینوازد تا انسان در میان این جهان جانان خویش فراموش نسازد ... .

*  طف یا طفوف : دشتی است نزدیک کوفه و در آن چندین چشمه جاریست ، ازین رو طف به زمینهایی که مشرف بدریا یا نهر یاشند گفته میشود کربلا را نیز از آن جهت که چند چشمه در آن جاری بوده به این نام خوانده اند شایان ذکر است که طف الفرات و شاطیء فرات نیز به این معنی نزدیک می باشند ... آه که در این سرزمین هزاران هزار چشمه و رود اشک از دریای احساس عاشقان روان ست که جان کروبیان را سیراب میسازد ... .

* غاضریه : حضرت امام محمد باقر ـ علیه السلام ـ میفرمایند : الغاضریه هی البقعۀ التی کلم الله فیها موسی بن عمران و ناجی نوحا فیها و هی اکرم ارض الله علیه و لو لا ذلک ما استودع الله فیها اولیاءه و ابناء نبیه ، فزوروا قبورنا بالغاضریه. ( موسوعه عتبات مقدسه ج8 ) , گفته شده که این آبادی در اطراف کوفه و منسوب به خاندان بنی اسد می باشد هنگامی که حضرت سید الشهداء ـ صلوات الله علیه ـ به کربلا رسید از نام آن سئوال فرمود که یکی در جواب ایشان گفت که نامش غاضریه ست... .

* عقر یا عقر بابل : این منطقه محلی است در نزدیکی کربلا و از توابع بابل در جریان ممانعت حر از کاروان امام ـ علیه السلام ـ زهر بن قین ـ رحمه الله ـ به حضرت پیشنهاد نمود که به سوی این آبادی که از امنیت و قابلیت دفاع بهره مند بود بروند امام ـ علیه السلام ـ از نام آبادی سئوال فرمودند که گفته شد نام آن عقر است ؛ حضرت فرمود : پناه می بریم از عقر بخداوند متعال ؛ و نپذیرفتند لذا کمی جلوتر رفتند و آنگاه فرود آمدند.

* نواویس : این کلمه هیأت جمع برای کلمه ناووس می باشد و به معنای گورستان مجوسان یا نصارا ست و در گذشته استعمال آن در مورد مقبره رایج بوده است ؛ حضرت سید الشهداء ـ صلوات الله علیه ـ پیش از خروج از مکه بقصد کوفه خطبه ای خواند و در آن خروج خویش را اعلام نمود ، در این خطبه حضرت از محلی به نام نواویس یاد مینمایند : ... خط الموت علی ولد آدم مخط القلاده علی جید الفتاه ، و ما اولهنی الی اسلافی اشتیاق یعقوب الی یوسف و خیر لی مصرع انا لاقیه کانی باوصالی تقطعها ذئاب الفلوات بین النواویس وکربلاء ... مرگ برای فرزندان آدم چه زیبا نوشته شده است ؛ نوشتاری که در لطافت به نقشی می ماند که گردن بند ، در گردن دخترکان جوان می کشد و من برای سر کشیدن جام جان بخش شهادت و به دیدار سلف همانقدر مشتاقم که یعقوب به دیدار پسرش یوسف، دست تقدیر الهی ، برای من قتلگاهی برگزیده است که من به دیدارش خواهم شتافت ، می بینم که به همین زودیها گرگهای گرسنه نواویس و کربلا مرا در محاصره انداخته بند بند اعضای بدنم را از هم جدا می کنند ... .